• अ+
  • अ-
Opening times
Mon - Sat: 7.00 - 18:00

मृद यांत्रिकी विभाग

 *विभागाची माहित*

महाराष्ट्र अभियांत्रिकी  संस्था, नाशिक ही अभियांत्रिकी कामाच्या संशोधनाच्या दृष्टीने सन १९५९ मध्ये सुरु करण्यांत आली व त्याच वेळी मृद यांत्रिकी  विभाग  क्र. १ सुरू करण्यांत आला होता. प्रथमत: मातीच्या धरणांची संख्या कमी असल्याने मृत्तिका चाचणी कामे कमी प्रमाणांत होती. हळूहळू कामाची  व्याप्ती  वाढल्यामुळे मृद यांत्रिकी विभाग क्र.२ सन १९६४ मध्ये सुरु करण्यांत आला. दिनांक ०१/०१/१९८० रोजी जागतिक बॅकेच्या सहाय्याने सुरु केलेल्या सहा मोठ्या प्रकल्पांच्या (कृष्णा, कुकडी, वारणा, भिमा, उर्ध्व वर्धा व उर्ध्व पेनगंगा) मृत्तिका चाचणी कामासाठी मृद यांत्रिकी विभाग क्र. ३ सुरु करण्यांत आला.

*कार्यपद्धती*

 या विभागांतर्गतच धरण व कालव्याच्या संकल्पनासाठी लागणा-या मृद यांत्रिकी चाचण्या केल्या जातात. त्यामुळे या विभागाचा कार्यव्याप वाढ़लेला आहे. दिनांक ०१/०४/२०१५ पासून मेरी संस्थेचे Restructuring झाल्याने या विभागाचे नांव मृद यांत्रिकी रेफरल प्रयोगशाळा (पूर्वीचे नांव : मृद यांत्रिकी विभाग क्र.१) असे करण्यांत आले आहे.  या विभागात धरण व कालव्याच्या काटच्छेद संकल्पनासाठी आवश्यक मृद चाचण्या भारतीय मानक IS : 2720 व  PWD Hand book Chapter 33 (Quality Control Part II Earthwork) प्रमाणे केल्या जातात. सी.डी.ओ. कोड ऑफ प्रॅक्टीस नुसार या विभागात महाराष्ट्रातील विविध पाटबंधारे प्रकल्पाच्या (मोठे /मध्यम व लहान) संकल्पनासाठी वापरण्यांत येणा-या माती व मुरुमाच्या गुणधर्माची २० % नमुने (confirmatory testing २०%) चाचणी करण्यांत येते.

 

*चाचणी कामे*

१. मृद चाचण्या:

अनु क्र

चाचणी

धान्य आकार / यांत्रिक विश्लेषण

द्रव मर्यादा आणि प्लास्टिक मर्यादा

संघटन चाचणी

आकुंचन मर्यादा

विशिष्ट गुरुत्व

कातण चाचणी (छोट्या पेटीतील / मोठ्या पेटीतील)

एकसंधीकरण चाचणी

वाळू गाळणी चाचणी

प्लेट धारण क्षमता चाचणी

१०

पारगम्यता चाचणी

११

फुगवण दबाव

१२

सापेक्ष घनता चाचणी

 

क्षेत्रिय चाचण्या इतर कामे.

       १. अविनाशी नमुना घेतल्याची प्रक्रिया

       २. प्लेट लोड चाचणी

       ३. मानक / थेट शिंब्या प्रवेश चाचणी             

       ४. धरणावरील माती कामासंबंधी तसेच पायातील समस्येसबंधी काही मुलभूत व उपयोजित,समस्या या विभागात हाताळल्या जातात.   

       ५. तसेच वार्षिक संशोधन कार्यक्रम अंतर्गत क्षेत्रिय समस्यांचे संशोधनाचे काम या विभागामार्फत केले जाते.

        ६. विभागामार्फत लोकसेवा आयोगाद्वारे नियुक्ती केलेले स्थापत्य अभियांत्रिकी अधिकारी,गुणनियंत्रण मंडळाचे अभियंते  व कर्मचारी  तसेच  स्थापत्य  अभियांत्रिकी महाविद्यालयातील विद्यार्थी यांना मृद यांत्रिकी चाचणीचे प्रशिक्षण देखील दिले जाते.  

  *वार्षिक संशोधन कार्यक्रम २०२१*

           1.संघटनाद्वारे पाणी सामग्री आणि कोरडी घनता यांचा संबंध निर्धारित करणे.

           2. मातीचे गुणधर्म आणि त्यांचा धरणांवर प्रभाव

           3. विविध पद्धतींद्वारे मातीच्या वाहक क्षमता सुधारण्याबाबत अध्ययन

           4. बी.सी. मातीच्या फुगवण दबावानुसार CNS स्तराची जाडी निर्धारित करणे

           5. कोरडी आणि ओलट स्थितीत प्लेट वाहकता चाचणीचा तुलना

           6. बांधकामाच्या 23-30 वर्षांच्या पूर्णतेनंतर मातीच्या गुणधर्मातील बदलामुळे धरणावर होणारा वृद्धत्व परिणाम

सन 2021-22 या वर्षासाठी संशोधनपर लेख :

            1. मातीचे गुणधर्म आणि त्यांचा धरणावर प्रभाव: पेपर अभ्यास     

            2. महाराष्ट्र क्षेत्रातील काळी कापूस मातीच्या फुगवण गुणधर्म आणि लक्षणे                                                

* मागील 5 वर्षात झालेली कामे व प्राप्त महसुल *

अनु क्र

वर्ष

चाचणी कामे

प्राप्त महसूल (रुपये लाख़ात)

१.

२०१४-२०१५

१८७२

२८.८१

२.

२०१५-२०१६

२२१४

७७.२७

३.

२०१६-२०१७

२४००

५३.७२

४.

२०१७-२०१८

१९६२

२८.६५

५.

२०१८-२०१९

१९५०

५७.८१

६.

२०१९-२०२०

१४७०

५०.२४

७.

२०२०-२०२१

१३९८

७७.३४

८.

२०२१-२०२२

९७२

१६.३६ नोव्हें पर्यंत

 

 *विशेष चाचणी कामे*

१.  SMRL विभागासाठी ई-लायब्ररी विकसित आणि अद्ययावत केली

२.   E-governance implementation.

३.   Procurement of advance instruments for Soil tests.

४. Develop software for Soil testing (M- 23 Modules)

५.   Procurement of Labour by outsourcing.

६.   Update of E-service book modules.

                या व्यतिरिक्त खालील कामांसाठी देखील चाचण्या करण्यात येतात.

  १.   Dam Design (Embankment) - L- Section / Cross section design.

  २.   Canal Lining (Swelling Pressure /Swelling Index)

 ३.   Bearing Capacity of Foundation  (PBT, SPT, DCPT  Test)

 ४.   Leakages in  Dams / Canals. (N.D.D./ Swelling & Pore Pressure)

 ५.   C.N.S. Test.

६.  Record Test  

७.  Sand Filter Test. 

८. Sand in Sediment Test

९.  Water Logging ( Permeability Test )

१०.  Swelling Pressure / Swelling Index Test

 

 क्षेत्रिय कामे (Plate Bearing Test)

  1. Investigation of bearing capacity for Aqueduct on Left Bank Canal at                     

           Ch. 9420m. of dehali Project Tal- Akkalkuwa Dist. Nadurbar (June 2016.)

       2. Investigation of bearing capacity for R.C.C. E.S.R. Ta Takali, Nashik, Dist.

            Nashik for Nashik Municipal Corporation, Nashik (Jan-2017)

       3. Investigation of bearing capacity of Navegaon Minor Project, Dist- Gondia. (July-2015)

       4. Investigation Of Bearing Capacity For Aadivasi Hostel Building, Peth Road,Nashik

       5. Investigation of Hearing Capacity (SPT) for Hospital building (200 bedded)Javahar, Dist. Palghar.    

     

विभागामार्फत दिलेले प्रशिक्षण(Dy.Engr./AE-II/Sect.Engr./Engr.College)

 

अ.क्र.

वर्ष

प्रशिक्षण

२०१४-१५

१९

२०१५-१६

१०

२०१६-१७

१६

२०१७-१८

१९

२०१८-१९

१३

२०१९-२०

१२

२०२०-२१

-

२०२१-२२

२८